زمان مناسب برای “از پستانک گرفتن” بستگی به ترجیح شخصی شما، تمایل خود کودک و چند عامل دیگر دارد. برای مثال، برخی کارشناسان طب اطفال توصیه می‌کنند که اگر از نوزادی به کودک خود پستانک داده‌اید، به دلایل ایمنی خواب حداقل تا ۱۲ ماهگی استفاده از پستانک را ادامه دهید. همچنین اگر کودک شما در حال تجربه تغییرات بزرگی مانند شروع به رفتن به مهدکودک، تولد یک خواهر یا برادر، جدایی والدین، یا نقل مکان به خانه‌ای جدید است، اجازه دهید همچنان از پستانک استفاده کند، زیرا پستانک می‌تواند در این دوران‌های چالش‌برانگیز به کودک کمک کند تا آرامش پیدا کند. از سوی دیگر، پزشک فرزندتان ممکن است توصیه کند که استفاده از پستانک را متوقف کنید اگر:

• کودک شما بین شش تا ۱۲ ماهه است و مستعد عفونت گوش است، زیرا مکیدن پستانک می‌تواند منجر به تجمع مایعات در گوش میانی شود.
• کودک شما به طور مداوم و با شدت پستانک می‌مکد و شروع به نشان دادن مشکلات دندانی کرده است.
• به نظر می‌رسد که فرزندتان دچار مشکلات گفتاری و زبانی شده است، زیرا پستانک می‌تواند این مشکلات را تشدید کند.

حتی پیش از رویش اولین دندان کودک، بهتر است که به پاک کردن لثه‌های او عادت کنید. مثلاً در زمان حمام، می‌توانید لثه‌های کودک را با یک قطعه گاز یا حوله نرم و مرطوب تمیز کنید. نیازی به استفاده از خمیردندان نیست. فقط پارچه یا گاز را دور انگشت خود بپیچید و به آرامی و برای مدت کوتاهی لثه‌های کودک را بمالید.

اگرچه باکتری‌های موجود در دهان قبل از رویش دندان‌ها نمی‌توانند به لثه آسیب برسانند، اما تشخیص زمان دقیق شروع فشار دندان‌ها برای رویش دشوار است، بنابراین بهتر است از همان ابتدا این کار را انجام دهید. علاوه بر این، اگر کودک را از سنین پایین به پاک کردن دهان عادت دهید، بعداً مسواک زدن برای او آسان‌تر خواهد بود.

ثبات و داشتن یک روتین قبل از خواب برای کودکان نوپا و پیش‌دبستانی اهمیت زیادی دارد. با رشد کودکان، تغییراتی رخ می‌دهد و خواب شبانه بیشتر اولویت پیدا می‌کند؛ زیرا کودکان حدود ۱۸ ماهگی از دو چرت روزانه به یک چرت تغییر می‌دهند. همچنین در این سن، عوامل حواس‌پرتی مانند رسانه‌های الکترونیکی بیشتر می‌شوند. برای ایجاد یک روتین خواب منظم و مناسب برای کودکان، راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:

1. روتین کوتاه و خوشایند: برنامه‌ای شامل شستن دست و صورت یا پاها، خواندن دو کتاب داستان کوتاه و شب بخیر گفتن، باید کوتاه و منظم باشد تا به آمادگی برای خواب کمک کند.
2. شناخت نیاز به خواب بیشتر: رفتارهایی مانند بدخلقی و بهانه‌گیری نشانه‌های کم‌خوابی هستند. با جلو بردن زمان خواب، می‌توان خواب طولانی‌تری برای کودک فراهم کرد.
3. پایبندی به ساعت خواب: تعیین یک زمان مشخص برای خواب، ترجیحاً بین ۷ تا ۸ بعدازظهر، و پایبندی به آن اهمیت دارد.
4. اتاق خنک: دمای مناسب برای خواب ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد است. حمام آب گرم قبل از خواب و کاهش دمای اتاق می‌تواند مؤثر باشد.
5. کاهش نور و حواس‌پرتی: اتاق خواب باید خنک و ساکت باشد. دستگاه‌های دارای صفحه‌نمایش را از اتاق خارج کرده و از دستگاه نویز سفید و پرده‌های تاریک استفاده کنید.
6. بیدار شدن در ساعت معین: بیدار شدن کودکان در ساعت مشخص هر روز به خواب راحت‌تر آنها کمک می‌کند. از خوابیدن بیشتر در تعطیلات آخر هفته جلوگیری کنید تا کودکان در یک منطقه زمانی ثابت زندگی کنند.

این توصیه‌ها به کودکان یک تا چهار ساله کمک می‌کند تا خواب خوبی داشته باشند.

چگونه می‌توانم وزن و رشد کودک را پیگیری کنم؟

اطمینان از دریافت کافی ویتامین‌ها و مواد مغذی توسط کودک به رشد و سلامت او کمک می‌کند. در اینجا چند راهنمایی برای اطمینان از تأمین نیازهای تغذیه‌ای کودک آورده شده است:

۱٫ ارائه رژیم غذایی متنوع و متعادل

• مصرف انواع غذاها: مطمئن شوید که کودک از همه گروه‌های غذایی مصرف می‌کند. این شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌ها و لبنیات است.
• رنگارنگ کردن غذاها: غذاهای مختلف با رنگ‌های متنوع معمولاً حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی متفاوت هستند. این کار همچنین باعث می‌شود غذا جذاب‌تر به نظر برسد.

۲٫ تشویق به خوردن میوه‌ها و سبزیجات

• روزانه پنج وعده: هدف این است که کودک روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات مصرف کند.
• روش‌های مختلف پخت و سرو: میوه‌ها و سبزیجات را به روش‌های مختلفی مانند خام، پخته، بخارپز یا ترکیبی در غذاها استفاده کنید تا کودک تشویق به مصرف آنها شود.

۳٫ گنجاندن منابع پروتئینی مناسب

• تنوع در منابع پروتئین: پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ و پروتئین‌های گیاهی مانند لوبیا، نخود، عدس و مغزها را در رژیم غذایی کودک بگنجانید.
• ماهی و اسیدهای چرب امگا-۳: ماهی‌هایی مانند سالمون و تن منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که برای رشد مغز کودک مفید است.

۴٫ توجه به منابع غلات کامل

• انتخاب غلات کامل: از نان‌ها، برنج و پاستاهای تهیه‌شده از غلات کامل استفاده کنید. این مواد مغذی بیشتری نسبت به غلات تصفیه‌شده دارند.
• فیبر کافی: غلات کامل همچنین منبع خوبی از فیبر هستند که به هضم غذا کمک می‌کند.

۵٫ گنجاندن لبنیات یا جایگزین‌های غنی‌شده

• محصولات لبنی: کودک باید روزانه مقدار کافی از محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر مصرف کند.
• جایگزین‌های غنی‌شده: در صورت عدم تحمل لاکتوز یا رژیم گیاه‌خواری، از محصولات جایگزین مانند شیر سویا یا بادام غنی‌شده با کلسیم و ویتامین D استفاده کنید.

۶٫ مصرف مکمل‌ها در صورت نیاز

• مشورت با پزشک: قبل از شروع هر نوع مکمل غذایی، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. ممکن است در برخی موارد نیاز به مکمل‌های خاصی باشد.
• ویتامین D و آهن: برخی کودکان ممکن است نیاز به مکمل‌های ویتامین D و آهن داشته باشند، به ویژه اگر منابع غذایی آنها ناکافی باشد.

۷٫ اجتناب از غذاهای فرآوری‌شده و ناسالم

• کاهش مصرف قند و چربی‌های ناسالم: محدود کردن مصرف نوشیدنی‌های شیرین، تنقلات چرب و غذاهای فرآوری‌شده به حفظ سلامت کودک کمک می‌کند.
• خواندن برچسب‌های غذایی: به برچسب‌های غذایی توجه کنید و از محصولات با ارزش غذایی بالا استفاده کنید.

۸٫ ایجاد عادات غذایی سالم

• الگوی مناسب بودن: خودتان نیز غذاهای سالم مصرف کنید تا کودک از شما الگو بگیرد.
• آموزش اهمیت تغذیه سالم: به کودک توضیح دهید که چرا خوردن غذاهای سالم مهم است و چگونه به بدن او کمک می‌کند.

۹٫ نظارت بر رشد کودک

• چکاپ‌های منظم: مطمئن شوید که کودک به طور منظم توسط پزشک متخصص اطفال بررسی می‌شود. پزشک می‌تواند از طریق نمودارهای رشد و ارزیابی‌های دوره‌ای نیازهای تغذیه‌ای کودک را پیگیری کند.
• پیگیری وزن و قد: اندازه‌گیری منظم وزن و قد کودک به شما کمک می‌کند تا از روند رشد او مطمئن شوید.

۱۰٫ آب کافی

• هیدراتاسیون: اطمینان حاصل کنید که کودک روزانه مقدار کافی آب می‌نوشد. آب به جذب ویتامین‌ها و مواد مغذی کمک می‌کند و برای عملکرد صحیح بدن ضروری است.

این راهنمایی‌ها به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که کودک شما به میزان کافی ویتامین‌ها و مواد مغذی دریافت می‌کند و در مسیر رشد سالم و متناسب قرار دارد.